Đất Hà thành vốn nổi tiếng với những nét đẹp tinh tế trong văn hóa ẩm thực. Trong đó, những món ăn mang hương vị truyền thống được nâng lên thành nghệ thuật ẩm thực bởi cách chế biến, nêm nếm gia vị. Nếu không có gia vị đặc biệt cà cuống thì chắc hẳn món bún chả, bánh cuốn, bún thang, chả cá… không thể có được hương vị tinh túy, đặc trưng so với các vùng miền khác.
Ngày nay cà cuống tự nhiên ngày càng ít đi vì diện tích ao hồ đã bị lấp đi nhiều ,còn đồng ruộng thì ngày càng nhiều thuốc trừ sâu, đã có lúc cà cuống gần như không thể tìm thấy. Cà cuống đi vào ẩm thực của người Hà Thành tự bao giờ thì không ai biết nhưng khi nhắc đến những món ăn được ưa chuộng như: bún thang ,chả cá, bánh cuốn, bún chả, bún nem, bánh dày nếu ta cho thêm một vài miếng cà cuống tự nhiên cắt nhỏ vào thì lập tức hương vị của món ăn đó dậy mùi thơm đến độ tuyệt vời, khó quên và rất đặc trưng cho món ăn đó.
Hiện nay không chỉ có người Hà Nội biết thưởng thức hương vị cà cuống , mà rất nhiều du khách nước ngoài như: Thái lan, Hồng Kông, Nhật Bản, Malaysia, Singapore, Đài Loan và đặc biệt là Trung Quốc tìm đến và rất thú vị với món ăn cà cuống ở các khách sạn, nhà hàng, quán ăn như : món cà cuống rang muối, cà cuống chiên vàng cùng với bơ, phó mát , cà cuống băm nhỏ xào với trứng , và các thực phẩm khác, cà cuống băm nhỏ trộn lẫn với mù tạt và xì dầu để chấm với hải sản, cà cuống còn ngâm với rượu giúp tăng cường sinh lực và tạo ra một loại rượu thơm đầy quyến rũ. Nhưng chỉ có ở Hà Nội người ta mới sử dụng phần tinh túy nhất của loài côn trùng này để làm gia vị sống tạo nên những món ăn để đời, tiêu biểu cho cả một nền văn hóa ẩm thực tinh tế được bàn bè xa gần biết đến. Người Hà Nội trong các món “để đời” như bún thang, chả cá, bún chả…khi ăn không thể quên một chút tinh dầu cà cuống vào bát nước chấm cho dậy mùi.
Thêm cà cuống món bánh cuốn dậy hương...
Từ món ăn bình dị như rau muống luộc trong bữa cơm đạm bạc đến các món cầu kì có tại nhà hàng như chả cá Lã Vọng thì chỉ một giọt tinh dầu lấy từ những con cà cuống nhỏ bé cũng đủ để làm người thưởng thức “say” bởi hương vị quyến rũ không gì thay thế được.
Bún thang Hà Thành có hương vị hấp dẫn khi nêm thêm giọt tinh dầu cà cuống.
Chả lụa chấm nước mắm cà cuống
Hương vị cà cuống đặc trưng và quyến rũ lắm. Nếu ai đã trót nếm thử một lần thì không thể nào quên được. Khi những cơn mưa cuối hạ bất chợt kéo đến, người ta lại nhớ nao lòng, nhớ đến thấp thỏm đứng ngồi không yên cái hương vị đó. Người ta kể rằng những giọt tinh dầu này là loại “nước hoa” độc đáo mà những con cà cuống đực tiết ra để quyến rũ những con cà cuống cái. Chắc có lẽ vì thế mà nó mang hương thơm nồng nàn, say đắm đến vậy
Bún chả cà cuống
Cà cuống còn có tác dụng làm thuốc: Bộ phận dùng làm thuốc của cà cuống là thịt, trứng và tinh dầu.
- Thịt và trứng: Thịt và trứng cà cuống chứa protein với hàm lượng khá cao, lipid và các vitamin. Dược liệu có vị ngọt, cay, tính bình, không độc, có tác dụng bổ thận, tráng dương, lợi tiêu hóa.
Món trứng cà cuống thơm phức, thoáng có mùi quế, mà lại không nồng gắt như quế, không cay sực như hạt tiêu. Bầu trứng cà cuống bé tí tẹo, chỉ chừng như hạt thóc nếp, màu vàng chanh sáng, trong văn vắt. Trứng cà cuống không mềm như các loại trứng tôm, cũng không khô như trứng cá, mà nó chắc chắn, dai dai, thoạt đầu tưởng như miếng kẹo cao su.
Từ xa xưa, cà cuống đã được coi là một loại thực phẩm quý thuộc hạng “Sơn hào hải vị” và vật cống của các triều đại phong kiến Việt Nam. Trong dân gian, người ta dùng thịt và trứng cà cuống để ăn dưới dạng luộc hoặc rán sau khi đã lấy túi tinh dầu. Đây là món ăn - vị thuốc bổ dưỡng rất độc đáo được ưa chuộng ở nhiều địa phương. Có khi người ta để nguyên con, chỉ vặt bỏ cánh, hấp chín, rồi băm nhỏ dùng làm gia vị đặc biệt cho món nước chấm bánh cuốn và nước dùng bún thang.
- Tinh dầu, được lấy từ con cà cuống đực bằng cách sau: Dùng đầu nhọn của que tre hay mũi dao rạch một đường ngang ở vị trí giữa đôi chân thứ ba. Gấp bụng cà cuống xuống để bộc lộ hai túi tinh dầu, đây chính là phần tinh túy nhất trong con cà cuống. Dùng kẹp khẽ gắp túi và rút ra một cách nhẹ nhàng (tránh làm rách túi), rồi chích túi cho tinh dầu chảy vào lọ khô, sạch, đậy kín. Nếu đựng trong lọ có nút mài thì có thể bảo quản được rất lâu.
Tinh dầu cà cuống là một chất lỏng trong vắt, chứa chất thơm được xác định là một hexanol acetat và được sử dụng như thịt và trứng.
Trên thực nghiệm y học, tinh dầu cà cuống được dùng với liều thấp theo giọt như một chất kích thích thần kinh, gây hưng phấn và tăng cường nhẹ khả năng sinh dục.
Tinh dầu cà cuống tự nhiên rất dễ bay hơi cho dù có đậy kỹ bao nhiêu, vì thế người ta còn có một cách khác để lấy tinh dầu cà cuống đó là khi bắt được cà cuống đực, người ta cứ để nguyên con, ngắt bỏ cánh, nướng trên than lửa lưu riu, khi nghe mùi thơm tỏa ra thì cho nguyên con cà cuống ngâm vào chai nước mắm, mỗi chai có thể ngâm năm dến bảy con. Khi cần dùng chỉ cần nhỏ 1- 2 giọt nước mắm này vào chén nước mắm đã pha sẽ có mùi cà cuống thơm ngậy. Với cách làm này, hương vị cà cuống có thể giữ được quanh năm. Tinh dầu cà cuống có mùi thơm êm ái, thanh lịch, cao sang mà bất cứ một loại gia vị nào cũng không thể sánh được. Ai đến nhà chơi, được biếu một lọ tinh dầu cà cuống thì không còn gì bằng.
Địa chỉ bán cà cuống, cà cuống đực nguyên con tự nhiên giá tốt nhất.
Liên hệ mua cà cuống: Hoàng Phương - 58 Hàng Than, Ba Đình, HN. ĐT: 0917705858